Mijn kijk op oorzaken stress is anders!
Op zich is er niets mis met de traditionele lijsten van stressoren.
Behalve dat deze lijsten niet compleet zijn!
Want de allergrootste trauma’s en allerkleinste dagelijkse stressjes staan er niet bij.
Plus de lijst geeft niet aan hoe heftig een specifiek onderdeel kan zijn.
Want de leeftijd waarop iets gebeurt kan een groot verschil zijn.
Zoals een dodelijke ziekte krijgen op 20 of 90 jarige leeftijd.
En het maakt uit om wie het gaat én de omstandigheden.
De dood van je kind kan heftiger zijn dan de dood van een vriend.
Zelfs de dood van twee eigen kinderen kan voor een moeder verschillend aanvoelen.
Bijv. als jonge moeder haar zoontje verliezen door eigen schuld (alleen gelaten bij
de tuinvijver) of jaren later als 80 jarige haar dochter van 60 jaar verliezen na een langdurige, slopende en pijnlijke ziekte.
Ook alle andere voorbeelden worden niet door iedereen hetzelfde ervaren.
Bij verhuizing kan de een (op de schaal van 1/10) een 3 geven en de ander 9.
Daarom mijn lijst
Die bevat ook voorbeelden van stressoren maar dat is niet het uitgangspunt.
Het startpunt is:
De niveaus van wat iemand kan ervaren in een bepaalde situatie.
Er zijn 4 niveaus: van extreem heftig tot nauwelijks merkbaar.
Eerst maak je kennis met de niveaus.
Daarna het verschuiven van niveaus.
Wij hopen dat: Dat voor een of meer stressvolle gebeurtenissen,
iedereen hún eigen stressniveau(s) kunnen aangeven.
En wij rekenen erop:
Dat vooral artsen/hulpverleners deze niveaus herkennen én respecteren!
Niveau Stress A : Alarm!
Dit is hoogste staat van stress! Extreem heftig!
Hier praat men van trauma in plaats van stress.
Of men doet het dubbelop.
Als iemand na een traumatische gebeurtenis daar last van blijft hebben, dan heet dat PTSS: Post Traumatisch Stress Syndroom.
Oorspronkelijk staat trauma voor een lichamelijke verwonding.
Wij hebben het hier over een psychologische/emotionele verwonding oftewel psychotrauma. Wat overigens kan ontstaan door een ernstig fysiek letsel!
Stress A gaat over levensbedreigende situaties!
Natuurrampen als een tsunami, aardbeving en tornado’s.
Of oorlogsgeweld, verkrachting, overval, operatieve ingreep, ongeval, ontvoering, gijzeling, mishandeling of langdurige verwaarlozing.
Er is verlies van veiligheid, er is geen controle meer.
Men voelt zich lamgeslagen en machteloos.
De grond valt onder je voeten weg.
Gelukkig zijn mensen en vooral kinderen zo veerkrachtig dat 90% herstelt.
(Hier wel de kanttekening dat door hun overlevingsmechanisme jaren later
toch nog problemen en klachten kunnen komen)
De andere 10% kunnen zwaar depressief worden of aan PTSS lijden.
Jarenlang dacht de medische wetenschap dat alleen mensen die zelf lijfelijk
bedreigd werden PTSS konden oplopen.
Inmiddels erkennen veel psychiaters dat ook het zien van een ramp
(bijv. een ernstig ongeluk of zelfdoding) een trauma kan veroorzaken.
En heel voorzichtig zeggen ze nu ook dat een relatief kleine gebeurtenis
traumatisch kan zijn. Zoals het laten inslapen van een geliefd huisdier,
dat je voetbalclub verloren heeft of ontdekken dat je met een hap van je broodje
ook een halve kakkerlak hebt opgegeten.
Kenmerk: Het gevoel hebben dat de grond onder je voeten weg valt!
Dat gevoel verschilt van persoon, leeftijd en situatie.
Een kleuter die zijn moeder kwijt raakt in de supermarkt ervaart dat heftiger
dan een volwassene.
Voor meer informatie hierover download ons gratis eBoek “Wat is PMA?”
Reactie van familie, vrienden, collega’s
Men is bekend met de situatie, ze voelen mee en houden er langdurig rekening mee.
Vaak is slachtofferhulp beschikbaar.
Niveau Stress B : Bellen!
Vraag mensen wat stress kan veroorzaken dan komt bijna iedereen met voorbeelden waar zij boos, kwaad en zelfs
woest over kunnen zijn.
Zoals; geluidsoverlast van de buren, ontslagen worden, geen reacties krijgen van instanties op klachten, een beschadiging
aan je auto, een vriend die je afvalt, scheiding, wéér een cursus moeten volgen, ernstige ziekte, dood van een geliefde, financiële problemen etc.
Die boosheid komt omdat je een mening hebt over die zaken.
De meeste opvattingen daarover zijn al in je jeugd gevormd.
Met als gevolg: Je bent het over iets, niet mee eens!
Maar die boosheid is in feite een “tweede” emotie.
Daarmee bedoelen we dat daaronder een eerste emotie zit.
Namelijk verdriet!
Kenmerk hier is: Het gevoel dat je onrecht aangedaan is!
Dat voelt als verlies en is ook echt verlies
Verlies van je partner, gezondheid, inkomen, veiligheid, vertrouwen in anderen
of jezelf, waardering, levenslust, onbezorgde vrijheid etc.
En dat rouwen, hoe krom en klein ook, doet pijn!
Psychiater Elisabeth Kübler-Ross ontdekte dat mensen 5 fasen doorlopen.
Ontkenning Boosheid Onderhandelen Depressie Aanvaarding
Elke fase wordt niet door iedereen hetzelfde ervaren en de duur per fase is ook persoonlijk.
Plus niet iedereen doorloopt alle fasen. Zelfs de volgorde kan per persoon verschillen.
Bijvoorbeeld eerst fase 2 en pas daarna fase 1.
Alleen de laatste fase is voor iedereen Aanvaarding.
Want pas met aanvaarden start het helen!
Maar weet ook dat je, met alle respect voor het verlies, het proces naar aanvaarden
kunt versnellen.
Reactie van familie, vrienden, collega’s
Men is bekend met de situatie en houden er een tijdje rekening mee.
Vaak is er geen officiële hulp maar een luisterend oor kan al veel helpen.
Maar als het te lang duurt kunnen jammer genoeg mensen je gaan mijden.
Wat wéér een verlies is!
Stress C : Chagrijn!
Dit zijn situaties die jou overkomen, die je raken
en lang blijven knagen!
Zoals: zakken voor een examen. Fikse ruzie met partner of collega. Een bekeuring krijgen. Afgewezen worden door een vriend of voor een sollicitatie. Hoofdpijn net als je naar een feestje wilt.
Aanmaningen voor betaling. Wéér niet gehoord worden. Pukkels in je gezicht.
Elke keer als je er aan denkt duurt het een tijd voor je het rotte gevoel daarover
kwijt bent. Tot iemand of een situatie jou daar weer aan herinnert.
En BAM! Alle nare gevoelens zijn ineens weer terug.
En dat loslaten kan, afhankelijk van de situatie, weer een tijdje duren!
Om chagrijnig van te blijven!
Gepest en genegeerd worden hoort hier ook bij
Zij willen er niet aan denken. Zij schamen zich er zelfs voor.
Men loopt hier niet mee te koop en de chagrijn blijft hangen en aan hen vreten.
Komt het dagelijks voor dan wordt de chagrijn erger en erger.
Reactie van familie, vrienden, collega’s
Geen. Want degene die het overkomt wil dat niet delen.
Alleen maar zo snel mogelijk vergeten.
Belangrijk:
Voor kinderen is gepest en genegeerd worden vaak Stress Alarm!
Buiten schaamte kan er het gevoel zijn het verdient te hebben.
Zeker als ouders of andere opvoeders daar debet aan zijn!
Een kind heeft de behoefte om ondanks alles, toch onvoorwaardelijk
hen te vertrouwen en van hen te houden.
Zij zitten klem tussen hun pijn en hun behoefte!
Stress D : Druppels!
Hiermee bedoelen we alle piepkleine dagelijkse stressjes.
De laatste druppel doet de emmer overlopen en constant vallende druppels kunnen een steen helemaal uithollen.
Van alle stressoren is dit de meest onderschatte!
Misschien omdat het woord stress hier helemaal niet gebruikt wordt.
Maar: frustraties, ergernissen, irritaties en je ergens aan storen.
En dat kan van alles zijn:
tandpasta op, telemarketeers, bumperklever, eten te zout, krant te laat,
winkelkarretje met haperend wieltje, de politiek, veel reclames op tv,
smakkende collega, stomme Facebook en Twitter berichten, geen wc papier,
geen internetverbinding, geen parkeerplaats, weer niks afgevallen, te laat zijn, klagende klant, poep op de stoep en nog veel meer!
Hier een grote PAS OP: Stress Druppels veroorzaken wereldwijd
meer ziektes en overlijden dan Stress Alarm!
Inmiddels hebben wij meer dan 1000 Stress Druppels verzameld.
Ergernissen, frustraties, irritaties, storende zaken over van alles en nog wat.
Met als doel dat jij daarin jouw Druppels kunt herkennen.
Kijk nog eens naar bovenstaande kleine stressjes.
Bij welke voel jij, emotioneel én lichamelijk, de grootste reactie?
Als jij iets voelt, wil dat zeggen dat die stress Druppel nog in jouw lijf zit.
Elimineer Druppels met onze Toolbox met Tips, Trucs, Technieken, Taken.
Binnenkort staan de Druppels op de site en aanvullingen zijn welkom!
(Zie ook het voorbeeld van werkende moeders)
Reactie van familie, vrienden, collega’s
Men herkent veel situaties, zijn het er vaak mee eens, plus delen graag
uitgebreid hun eigen Stress Druppels.
Hier is het oppassen dat je niet verzuipt in andermans Druppels!
Het verschuiven van stress-niveau
Nogmaals de niveaus met de kenmerken van gevoel
A = Extreem heftig gevoel
B = Ernstig gevoel
C = Hinderlijke terugkerend gevoel
D = Irritant gevoel
Je weet inmiddels dat het start niveau al voor iedereen verschillend kan zijn.
Afhankelijk van persoon en situatie.
Belangrijk voor het bepalen van het start niveau is dat de men,
ongeacht de oorzaak, op zoek gaat naar welk gevoel de hoofdrol speelt.
Soms maken omstanders (hulpverleners, artsen, familie, vrienden, collega’s)
en ook de persoon zelf een inschattingsfout.
Omdat zij zich soms richten op een oorzaak wat voor hén het stressvolste lijkt.
Ben waakzaam, want de angel van de pijn kan totaal ergens anders liggen.
Drie voorbeelden:
Een jonge vrouw werd verkracht. Ze belande in de molen van ziektewet,
sessies bij een psycholoog en uiteindelijk in de WAO.
Twee jaar later ontdekte zij bij een andere therapeut dat haar grootste
trauma niet in de verkrachting lag maar in de blik van de ogen van de
agent toen zij aangifte kwam doen.
Twee jongens werden tijdens het fietsen geschept door een vrachtwagen.
Een jongen mankeerde niets maar zijn vriend was op slag dood.
Na enkele dagen ging de jongen gewoon door met zijn leven.
Zijn ouders begrepen dit niet en dwongen hem (met de beste bedoelingen)
tot therapie. Later zei de jongen dat hij van de therapie meer nachtmerries
heeft gehad dan van het ongeluk.
Een bejaarde vrouw bleef hangen in het verlies na de dood van haar man.
Omstanders vertelden haar dat het een normaal verschijnsel was en dat
het vanzelf over zou gaan. En zijzelf geloofde dat ook.
Totdat zij maanden later met een acute psychose werd opgenomen.
De dood van haar man was de druppel bovenop alle vroegere trauma’s.
Vergeet wat je denkt te weten.
Voel altijd wat je voelt en deel dat.
En luisteraar (leek of professional), maak nooit eigen invullingen!
Maar na het bepalen van het startniveau kunnen er nog
diverse verschuivingen plaatsvinden
Iemand die herstelt is van A kan plots weer terug in A komen als er
heftige negatieve associaties zijn.
Een geur, geluid of de snor van een man kan iemand direct weer terug
brengen ín die traumatische gebeurtenis met alle pijnlijke symptomen.
Iemand met D kan ook van niveau veranderen.
Bijvoorbeeld als een piepkleine ergernis, zoals muziek horen bij de buren,
ineens luider, dagelijks en langer aanhoudt.
Het niveau kan dan zelfs naar A gaan!
Niveaus kunnen eenmalig verschuiven of een tijd lang heen en weer springen.
En dan hebben we het nog niet eens over verschillende Stressoren tegelijkertijd.
Vroegere, huidige of dat er nieuwe bijkomen!
Voor de ene Stress Oorzaak zit iemand in B, voor het andere in D,
en die niveaus kunnen ook nog eens verspringen.
Deze pijlen illustreren de complexiteit
van het verschuiven van de stress niveaus
Heen en weer en op en neer!
Onbewust elke dag weer!
Ons leven is, vandaag de dag, hectisch!
Wat wij dagelijks aan informatie met alle emoties opdoen staat niet in verhouding met 150 jaar geleden.
Ook voor kinderen. Zeker kinderen (in samengestelde gezinnen) ervaren
voortdurend het verschuiven van diverse stress niveaus.
Op zich een wonder dat we “al met al” er met
zo weinig kleerscheuren vanaf komen!
Op de site staan diverse acties die men kan ondernemen.
Lees onze blogs met nog meer tips, klik daarvoor HIER
Wil je graag weten wat specifiek voor jou de beste acties zijn
klik HIER voor een Intake Extra van anderhalf uur.
Zie de kosten voor de Intake Extra op Coachingprijs
facebook 
