Onze unieke kijk op Oorzaken Stress StressMaster

Onze unieke kijk op Oorzaken Stress (StressMaster©)

Op zich is er niets mis met de “traditionele” lijst van Oorzaken Stress (of stressoren).
Behalve dat de lijst niet compleet is!
Want de allergrootste trauma’s en de kleine dagelijkse stressjes staan er niet bij.
Plus de lijst geeft niet aan hoe heftig een onderdeel kan zijn.
Bijvoorbeeld de dood van een kind kan heftiger zijn dan de dood van een vriend.
En zelfs de dood van twee eigen kinderen kan voor één persoon verschillend aanvoelen.
Afhankelijk van de leeftijd van de kinderen en de omstandigheden van hun dood.
En alle voorbeelden worden door niet iedereen hetzelfde ervaren.
Op een schaal van 1 tot 10 zal bij verhuizing iemand een 3 geven en een ander 10.

Daarom onze aanvulling op deze lijst
Onze lijst bevat ook voorbeelden van stressoren maar dat is niet ons uitgangspunt.
Ons startpunt zijn de niveaus van wat iemand kan ervaren in een bepaalde situatie.
We hebben 4 niveaus: van extreem heftig tot nauwelijks merkbaar.

Met als doel:
Dat iedereen hun eigen niveau herkent en weet wat voor acties er mogelijk zijn
En dat artsen/hulpverleners de niveaus herkennen bij patiënten/cliënten

Als eerste: kennismaking met de niveaus
Als tweede: extra info per niveau
Als derde: het verschuiven van niveau
Als vierde: onze aanbevolen acties

Hier zijn de 4 niveaus.

Stress A : staat voor Alarm

Dit is hoogste staat van stress! Extreem heftig!
Hier praat men van trauma in plaats van stress. Of men doet het dubbelop.
Als iemand na een traumatische gebeurtenis daar last van blijft hebben, dan heet dat PTSS.
Post Traumatisch Stress Syndroom.
Belangrijk om te weten: Oorspronkelijk staat trauma voor een lichamelijke verwonding.
Wij hebben het hier over een psychologische/emotionele verwonding oftewel psychotrauma.
Wat overigens kan ontstaan door een ernstig letsel of verwonding!

Stress A gaat over levensbedreigende situaties!
Natuurrampen als een tsunami, aardbeving en tornado’s.
Of een ramp als oorlogsgeweld, verkrachting, overval, ongeval of ontvoering/gijzeling.
Het kenmerk hier is dat je het gevoel hebt dat de grond onder je voeten weg valt.
Het alarm gaat af!

Reactie van familie, vrienden, collega’s
Men is bekend met de situatie, voelen mee en houden er langdurig rekening mee.
Vaak is slachtofferhulp beschikbaar.

Stress B : staat voor Bellen

Als wij mensen vragen wat mogelijke stress oorzaken kunnen zijn, komt bijna iedereen met
voorbeelden uit de traditionele lijst.
Begrijpelijk, want iedereen heeft daar wel een ervaring mee. Van zichzelf of van anderen.
Zoals: dood van een geliefde, ontslag, scheiding, een ernstige ziekte, financiële problemen,
verhuizing, kinderen baren etc.
Voor meer voorbeelden zie de Traditionele Lijst
Er gaan bellen rinkelen!

Reactie van familie, vrienden, collega’s
Men is bekend met de situatie en houden er een tijdje (af en toe) rekening mee.
Meestal is er geen officiële hulp maar een luisterend oor kan al veel helpen.

Stress C : staat voor Chagrijn

Dit zijn situaties die jou raken en lang blijven knagen.
Zoals: niet slagen voor een examen, afgewezen worden voor een sollicitatie of door een vriend.
Ruzie met je partner of collega. Een bekeuring of schade aan je auto. Aanmaning voor betaling.
Dit soort situaties staan niet in verhouding met Stress Alarm en Bellen.
Maar elke keer als je er aan denkt duurt het even voor je het rotte gevoel daarover kwijt bent.
Tot iemand of een situatie jou daar weer aan herinnert.
En alle nare gevoelens zijn ineens terug.
Om chagrijnig van te worden!

Reactie van familie, vrienden, collega’s
Geen. Want degene die het overkomt wil dat niet delen, alleen maar zo snel mogelijk vergeten.

Stress D : staat voor Druppel

Hiermee bedoelen we alle piepkleine dagelijkse stressjes.
Dit is de meest onderschatte gradatie van stress veroorzaker!
Misschien omdat het woord stress hier helemaal niet gebruikt wordt.
Hier praten we over; ergernissen, irritaties en je ergens aan storen.
En dat kan van alles zijn: tandpasta op, herrie bij de buren, bumperklever, winkelkarretje met haperend wieltje, uitslag voetbal wedstrijd, politiek, eten te zout, de krant te laat, weer niks op tv en nog veel meer.
(Zie het voorbeeld van werkende moeders.)
Wij noemen het Druppel vanwege de bekende druppel die de emmer doet overlopen.
Plus dat constant vallende waterdruppels op een steen, die steen helemaal kan uithollen.

Reactie van familie, vrienden, collega’s
Men herkent veel situaties, zijn het er vaak mee eens, plus delen hun eigen aanvullingen.

Extra info per niveau

Stress Alarm
Een traumatische gebeurtenis. Het verliezen van veiligheid en geen controle hebben.
In eerste instantie voelt men zich helemaal lamgeslagen en machteloos.
Gelukkig zijn mensen en vooral kinderen zo veerkrachtig dat 90% herstelt van het trauma.
De andere 10% kunnen zwaar depressief worden of aan PTSS lijden.
Jarenlang dacht de medische wetenschap dat alleen mensen die zelf lijfelijk bedreigd werden een PTSS konden oplopen.
Inmiddels erkennen veel psychiaters dat ook het zien van een ramp een PTSS kan veroorzaken. Denk aan het zien gebeuren van een moord, zelfdoding, verkrachting of een ernstig ongeluk. En heel voorzichtig zeggen ze nu ook dat je van een kleine gebeurtenis PTSS kunt krijgen.
Het laten inslapen van een geliefd huisdier of dat je favoriete voetbalclub verloren heeft.
Of ontdekken dat je met een hap van je broodje ook de helft van een kakkerlak hebt opgegeten.
Belangrijk blijft het kenmerk:

Het gevoel hebben dat de grond onder je voeten weg valt!
En dat verschilt van persoon, situatie en leeftijd.
Een kleuter die zijn moeder kwijt raakt in de supermarkt ervaart dat anders dan een volwassene.
Voor meer informatie hierover download ons gratis eBoek “Wat is PMA?”

Stress Bellen
Er is verlies. En dat doet pijn. Het proces om daar mee om te gaan, noemt men rouwen.
Psychiater Elisabeth Kübler-Ross (1927-2004) ontdekte dat mensen 5 fasen doorlopen.
Ontkenning Boosheid Onderhandelen Depressie Aanvaarding
Elke fase wordt niet door iedereen hetzelfde ervaren en de duur per fase is ook persoonlijk.
Plus dat niet iedereen alle fasen doorloopt.
Zelfs de volgorde kan per persoon verschillen. Bijvoorbeeld eerst fase 2 en pas daarna fase 1.
Alleen de laatste fase: Aanvaarding is voor iedereen de laatste fase.
Want pas met aanvaarden start het helen!
Weet ook dat je, met respect voor je verlies, het proces naar aanvaarden kunt versnellen.
Voor een uitgebreide uitleg van de 5 fasen klik HIER

Stress Chagrijn
Hier hoort ook bij: soms gepest of getreiterd worden. Men wil er niet aan denken.
Misschien is er schaamte en/of het gevoel het verdient te hebben.
Men loopt hier niet mee te koop en de chagrijn blijft hangen en aan hen vreten.
Komt het pesten, treiteren regelmatig voor dan wordt de lading groter maar de Chagrijn blijft.
Zo ook bij genegeerd, fysiek/emotioneel verwaarloost, gebruikt, misbruikt of gemanipuleerd worden.
Als ouders daar schuldig aan zijn, komt vaak daarboven op het “onvoorwaardelijk houden van” bij.
Men zit klem tussen pijn en blijven houden van de ouders.
Chagrijn is de enigste optie. Niets delen met anderen en proberen er niet aan denken.

Stress Druppel
Tijdens onze StressLes(s), een mini-les naar minder last van stress, kregen wij vaak het volgende te horen:
“Die ergernissen zijn toch normale dagelijkse feiten. Niks geen stress. Ik heb er in ieder geval geen last van!”
En zij geloofden dat voor 100%! Waarom?
Omdat men gewend is aan stress. Ze zijn totaal vergeten hoe het voelt om geen stress te hebben!
Jammer, want het is een feit, dat 75% van alle gezondheidsproblemen, lichamelijk en emotioneel, stressgerelateerd zijn.
En dat Stress Druppels wereldwijd meer ernstige ziektes en zelfs overlijden veroorzaken dan Stress Alarm!
Inmiddels hebben wij meer dan 1000 Stress Druppels verzameld.
Ergernissen, irritaties, storende zaken over van alles en nog wat.
Plus innerlijke negatieve overtuigingen zoals: het lukt mij niet, niemand vind mij aardig etc.
Binnenkort zijn ze te zien op onze site.
Aanvullingen op deze Stress Druppels zijn dan van harte welkom!

Het verschuiven van niveau

Nogmaals de niveaus met de kenmerken van gevoelens
A = Extreem heftige gevoelens
B = Ernstige gevoelens
C = Hinderlijke terugkerende gevoelens
D = Irritante gevoelens

Je weet inmiddels dat het start niveau al voor iedereen verschillend kan zijn.
Afhankelijk van persoon en situatie.
Belangrijk voor het bepalen van het start niveau is dat de men, ongeacht de oorzaak,
op zoek gaat welke gevoelens de hoofdrol spelen.
Soms maken omstanders (hulpverleners, artsen, familie, vrienden, collega’s) en ook de persoon zelf een inschatting fout.
Voorbeeld: een vrouw was depressief na de dood van haar man.
Omstanders vertelden haar dat het een normaal verschijnsel was en dat het vanzelf zou overgaan.
En zij geloofde dat. Totdat zij weken later met een acute psychose werd opgenomen.
Of… Een 18 jarige jongen en zijn vriend werden tijdens het fietsen geschept door een vrachtwagen.
De jongen mankeerde niets maar de vriend was op slag dood.
Na enkele dagen ging de jongen gewoon door met zijn leven.
Zijn ouders begrepen dit niet en dwongen hem (met de beste bedoelingen) tot therapie.
Later zei de jongen dat hij van de therapie meer nachtmerries heeft gehad dan van het ongeluk.
Luister dus naar je eigen gevoelens en deel dat met de omstanders.
En omstanders, luister naar de ander en en maak nooit eigen invullingen!

Maar na het bepalen van het startniveau kunnen er nog diverse verschuivingen plaatsvinden.
Bijna niemand loopt keurig de niveaus af.
Iemand die van A eindelijk in D zit, kan plots weer in A komen als er negatieve associaties zijn.
Bijvoorbeeld een geur of geluid opvangen wat er ook tijdens de gebeurtenis was.
Maar iemand met als start D kan ook van niveau veranderen.
Bijvoorbeeld als een kleine ergernis, zoals geluidsoverlast, ineens luider, dagelijks en langdurig wordt.
Het niveau kan dan dan zelfs naar A gaan!
Niveaus kunnen eenmalig verschuiven of een tijd lang heen en weer springen.
En dan hebben we het nog niet eens over verschillende Stress Oorzaken tegelijkertijd of dat er
nieuwe bijkomen!
Voor het ene zit iemand in B, voor het andere in D, en die niveaus kunnen ook nog eens verspringen.

We hopen dat iedereen beseft hoe complex de Oorzaken Stress zijn.
En de gevolgen daarvan!

Tot slot!

Op onze site StressMaster.nl staan diverse acties die je kunt ondernemen.
In onze blogs staan er nog meer, klik daarvoor HIER
Ben je nieuwsgierig naar mogelijke acties per niveau klik HIER en vermeld “A B C D?” Dan ontvang je ze per mail.
Wil je graag weten wat specifiek voor jou de beste acties zijn klik HIER en vraag voor een intake (van minimaal 1 uur)
Zie de kosten voor de intake op Intake en Coachingprijs